Ülkemizde tavuk çiftliği kurmak isteyenlerin sayısı gün geçtikçe artmaya devam ediyor. Bunun en önemli sebeplerinin başında artan et fiyatları ile birlikte en ucuz protein kaynaklarından olan  tavuk etine rağbetin artmasıdır. Bunun yanında yumurta zaten günlük hayatımız da kahvaltıdan ana yemeklere, tatlılardan ara sıcaklara kadar her öğünde karşımıza çıkıyor. Diğer bir sebepse tavuk yetiştiriciliğinin diğer hayvansal üretimlere göre biraz daha kolay başlanılabilir ve kolay yürütülebilir olarak görülmesidir. Sektörün cazip görülmesinden çok fazla yığılma olabileceğinden dolayı tavuk çiftliği kurulum maliyeti, yürütme giderleri, kurulumda yararlanılacak devlet destek ve hibeleri dikkatli bir şekilde araştırılmalıdır. Bu yazıda tavuk ve tavuk ürünleri üretimine dair tüm detayları bulabileceksiniz.

Tavuk Çiftliği Kurmak Hakkında Ön Bilgi

Tavuk çiftliği kurmak istiyorsanız öncelikle yönünüzü belirlemeniz gerekmektedir. Ne üreteceğinize, ne büyüklükte üretim yapacağınıza karar vermeniz gerekmektedir. Tavuk eti mi üreteceksiniz ? Yumurta üretimi mi yapacaksınız ? veya Her ikisini birlikte yürütmeyi de tercih edebilirsiniz. Ancak bir konuya yoğunlaşmak çoğu zaman daha verimli olacaktır.

Yumurta üretecekseniz; yüksek üretim adetleri ile toptancılara ürün verebilir. Ya da organik yumurta ” gezen tavuk yumurtası” üreterek elden çevrenize satabilirsiniz. Yaşadığınız bölge doğal üretime önem veriyorsa organik yumurta üretimi daha az giriş maliyeti ile daha fazla getiri getirebilir.

Beyaz et üretecekseniz; çoğu zaman büyük firmalara adetli üretim yapmanız daha faydalı olacaktır. Çünkü tavuğu perakende satmanın ciddi sorumlulukları vardır. Tavuğun bozulmasından  dolayı tüketicinin zehirlenmesi gibi durumlarda başınıza ciddi sorunlar açılabilir.

Adım Adım Tavuk Çitliği Kurmak

İlk Adım Kendini Tanımak

Tavuk çiftliği kurmak istiyorsanız öncelikle kendinizi tanımanız gerekmektedir. Çünkü hangi üretimin daha kârlı olacağını sizin özellikleriniz ve çalışma sisteminiz belirleyecektir. Organik yumurta üretmek çok karlı ve ya büyük toptancılara beyaz et üretimi yaparsan sırtın yere gelmez gibi söylemler çok yanlıştır.

Mesela; çevreniz geniş ve pazarlama yeteneğiniz yüksekse perakende ürün satmak üzerine yoğunlaşabilirsiniz. Bu işe aileniz veya ortaklarınız ile girecekseniz siz pazarlamaya yoğunlaşırken onlarda hayvanlarla ilgilenecektir. Hem hayvanlarla ilgilenip hem de arabanızla perakende satış yapmak tek kişi için altından kalkılamayacak yükler oluşturur.

Çalışma alışkanlıklarınız nasıl? Sabah erken kalkabilirim ve geç saatlere kadar çalışabilirim diyorsanız ve bütçenizde kısıtlıysa iş yükünün sizin üzerinizde olduğu daha düşük maliyetli sistemlere yönelebilirsiniz.
Tam tersi durumda bu çalışma temposuna ayak uyduramam diyorsanız otomasyona yönelik yatırımlar yaparak bir çok işi makinelere yaptırabilirsiniz. Tabi bunun için ciddi bir başlangıç maliyetine ihtiyacınız olacaktır.

Tüm bunları bir tabloda toplayarak yazmanız önünüzü görmenizi sağlayacaktır. Bu tablo SWOT analizi olarak adlandırılmaktadır.  SWOT’u daha önce duymamış olabilirsiniz korkmayın çok basit!

Aşağıda ki tabloda ki gibi kağıdı 4’e bölerek güçlü, zayıf yönlerinizi; bölgeniz pazarında ki fırsat ve tehditleri yazmanız yeterli.

Düşünmekle yetinmeyin düşüncelerinizi kağıda dökün!

Tavuk Çiftliği Kurmak İçin İş Planı Oluşturun

“Kervan yolda dizilir.” mantığı ile yola çıkmak çoğu zaman hüsran ile sonuçlanacaktır. Planlı ve programlı çalışmak her zaman sizi rakiplerinizin bir kaç adım önüne geçireceğini unutmayın. Etkili bir iş planı oluşturmalısınız. Peki ama nasıl?

Kurulum maliyetinizi hesaplayın: 

• Çiftliğin kurulacağı arazinin kirası veya satın alma bedeli,
• Hayvanların barınacağı kümesin kurulum maliyeti,
• Yemlik, suluk gibi teknik malzemelerin giderleri,
• Alacağınız tavukların ücretleri,
• Başlangıç stoğu için alacağınız yemlerin maliyetleri,

gibi başlangıç giderleriniz olacaktır. Bunların detaylarına yazının ilerleyen kısımlarında değineceğiz.

Çiftlik giderlerini hesaplayın:

Bu giderler aylık olarak sürekli olarak harcayacağınız giderleridir.

• Eleman çalıştıracaksanız maaşı, sigortası , yemeği vs. (Eleman çalışmasa dahi kendinize bir maaş belirleyip masraflara yazmayı unutmayın!)
• Aylık yem giderleriniz,
• Su, elektrik gibi sabit faturalar,
• Tavukların hastalanacağını göz önünde bulundurarak veteriner ve ilaç masrafları,
• Çiftlik ekipmanlarının eskimesi sonucu yenilenmesi gerekecek bunun için her ay kenara bir miktar para ayırmalısınız. Yani amortisman giderleri,
• Afet, hastalık gibi durumlara karşı sigorta amaçlı bir miktar parayı yine kenara ayırmanız gerekecektir.
• Devlete ödeyeceğiniz vergiler

ve sizin çiftlik yapınıza göre değişiklik gösterecek giderleri bu listeye eklemeli ve tutar tahmini yapmalısınız.

Çiftlik gelirlerini hesaplayın: 

Çiftliğin aylık olarak kazancını ve karını önceden öngörüler ile hesaplamanız gerekir. Daha önemlisi kendinize bir hedef koymalısınız. Bu hedefi koyarken piyasa şartları iyi gözlemlenmeli uçuk kaçık hedefler konulmamalıdır. Düşük bir hedef koymanızda hedefe ulaştıktan sonra yavaşlamanıza neden olabilir o yüzden hedefinizi iyi belirleyin.

Finans kaynağı bulma: 

Bu işe girmek için birikmiş paranız varsa şanslı kesimde sayılabilirsiniz. Ama yeterli miktarda paranız yoksa;

Çevrenizden borç alabilir,

Kosgeb gibi kurumlardan hibe veya kredi desteğine başvurabilirsiniz. (Kimi zaman uzun ve yıpratıcı bir süreç olabiliyor.)

Bankalardan kredi alabilirsiniz. Bu durumda devlet bankaları önceliğiniz olmalı çünkü devlet destekli uygun kredi imkanlarını sunma şanları var.

Acil durum planı yapın: 

İşe başladığınızda her şey istediğiniz gibi gitmeyebilir. Bunun için sabırlı olmalı ve en azından sizi 6 ay kadar idare edecek yedek akçeyi de finansman aşamasında bulmalısınız. Bunun dışında ekonomik kriz, salgın hastalık, afet gibi ön görmesi zor durumlarda hiç beklemediğiniz bir anda karşınıza çıkabilir. Bu durumlara karşı bir planınız olmalı kendinizi de finansal ve mental olarak hazırlamalısınız.

İş planı oluşturmanın en kolay yolu hali hazırda bu işin içinde olan insanları dinlemektir. Çevrenizde ziyaret edebileceğiniz bir çiftlik varsa onunla sohbet edebilirsiniz. Daha etkili bir yöntem arıyorsanız sizin aklınızdakine en uygun çiftlikte bir süre çalışmayı deneyin. Burada kaybedeceğiniz bir iki aylık süre vakit kaybı değil aksine sizi bir iki sene ileriye taşıyacak bir tecrübe olacaktır. Dışarıdan tahminde bulunmak hiç bir zaman içinde  yaşayarak görmek kadar etkili olmaz. Böyle imkanlarınız yoksa youtube da bir çok üretici kendi durumlarını ve hikayelerini anlatıyor. Sizin kuracağınız çiftlik yapısında bir videoda kesinlikle vardır.

Tavuk Çiftliği Kurmak ile ilgili Youtube arama sonuçları

Tavuk Çiftliği Kurulum Aşaması

İşin kendinize uygun olduğuna karar verdiniz; etkili bir iş planı oluşturdunuz; gerekli finansman kaynağını da buldunuz. Şimdi harekete geçme zamanı..

İlk başta karar vermeniz gereken nokta kümes tavukçuluğu mu? yoksa mera tavukçuluğu mu? yapacaksınız.

• Mera Tavukçuluğu,  Eğer hali hazırda köyde doğal bir ortamda yaşıyorsanız; bu işi ek gelir olarak daha düşük adetlerde tavuk ile yapacaksanız; sizin gideceğiniz yol mera tavukçuluğu olacaktır. Bu yetiştiriciliğin giriş maliyeti düşük olduğu için ve organik ürünlere talebin artmasından dolayı ciddi bir avantajı söz konusu. Küçük bir arsaya yine küçük bir kümes ve tavukların gezinmesi için bir alan size yeterli olacaktır. Burada dikkat etmeniz gereken tavukları yırtıcı hayvanlardan koruyacak sağlam  bir (çit, duvar, tel örgü) yapının olması gerektiğidir. Diğer bir konu ise tavukların beslenmesi için yeşil alan sağlamanız gerekir.
• Kümes Tavukçuluğu, Bu işe büyük düşünerek ciddi bir yatırımla girecekseniz sizin yolunuzda kümes tavukçuluğu olacaktır. Bu noktada büyük kümesler, profesyonel ekipmanlar, ciddi bir eleman gücüne ihtiyacınız var.

Tavuklar İçin Kümes İnşaatı

Bu noktada bizim tavsiyemiz öncelikle çevrenizde satılık veya kiralık sizin isteklerinize uygun bir çiftlik olup olmadığını kontrol etmeniz. Çoğu işletme yanlış yönetim stratejisi, yöneticinin işe uygun olmaması gibi durumlardan dolayı ilk 3 sene içerisinde batabiliyor. Çiftliğin başında ki kişinin hatalarından dolayı batmış; daha yeni yapılmış bir çiftlik bulmak işinizi oldukça kolaylaştıracaktır. Bunun yanında inşaat maliyetinden çok daha uygun fiyatlara bu işi çözmenizde mümkün.

Satılık veya Kiralık Tavuk Çiftlikleri  linke tıkladıktan sonra bulunduğunuz bölgeyi seçin ve çiftliklere bir göz atın. Çiftlik almayacak olsanız bile çiftlikleri incelemek size fikir verecektir.

Kümesi kendiniz sıfırdan yaptırmaya karar verirseniz burada da karşınıza üç alternatif çıkacaktır. Bunlar:

• Çadır yapılar,
• Prefabrik yapılar,
• Betonarme tapılardır.

Kümes yapısını seçerken dikkat edilmesi gerekenler:

Hangi özellikte bir bina yapacağınıza karar verirken yaşadığınız bölgeye ve şartlara en uygun sistemi seçmeniz lazım. Masraftan kısmak için bölgenize uygun olmadığı halde uygun fiyatlı olan tercihi yaparsanız, ileride daha büyük masraflarla karşılaşma olasılığınız yüksek.

Dikkat etmeniz gereken diğer bir nokta yapının yüksekliği, içerisini kokusuz ve ferah olmasını sağlamanız lazım. Bunun yanında sizin ya da elemanlarında içeride yumurta toplarken, yemleme yaparken rahat hareket edebileceği şekilde tasarım yapılmalıdır. Ancak fazla yüksek yapıların sıcaklığını kontrol etmek zor olacağından hayvanlarınız hastalanabilir. En optimum yapıyı yapmanın püf noktası yine profesyonellerden destek almaktan geçiyor.

Herkesin kuracağı çiftliğin yapısı büyüklüğü farklılık göstereceğinden buraya fiyatları yazmak yerine sizin için bu hizmeti veren işletmeleri bir araya topladık. Böylelikle fiyatlarda sürekli olarak güncel kalacaktır.

Çadır yapılar için Linke tıklayarak inceleyebilirsiniz.

Prefabrik yapılar için Linke tıklayarak inceleyebilirsiniz.

Tavuk Çiftliği Kurmak İçin Gerekli Ekipmanlar

Çiftlik binası planı oluştuktan sonra bina ölçüleri ve tavuk sayısı göz önünde bulundurularak ekipman alımı da yapılmalıdır. Çoğu zaman inşaatın işi yapan firmalar ekipman temini de sağlamaktadır. İki konuda da aynı firma ile çalışmak iyi bir pazarlıkla maliyet avantajı sağlayabilir.

Tünekler ve Yumurtlama Alanları

Maliyetleri kısmak için tavukların tüneyebileceği alanları elinizde ki tahta gibi malzemelerle kendiniz yapabilirsiniz. Tüneği yaparken yerden 10 cm kadar yüksekten başlamasına ve tavuk başına 20-25 cm alan kalmasına dikkat etmelisiniz. Kendiniz yapmayı tercih etmezseniz hazır olarak satılan ürünler de mevcut. Hazır ürün tercih ederseniz yetkili firma tavuk adetine göre uygun tüneklere sizi yönlendirecektir. Tünekler yumurta tavukları içinde et tavukları içinde gereklidir.

Yumurta üretimi yapacaksanız tüneğin yanında folluk dediğimiz yumurtlama kapları da almanız gerekmektedir. Follukların ölçüleri 35 cm civarında olması yeterlidir. Her tavuğa bir folluk ayırmanıza gerek yoktur. 4 ila 6 tavuğa bir folluk gelecek şekilde ayarlama yapabilirsiniz. Tabi bunu da yine kendi el emeğiniz ile yapmanız mümkün. Yaparken yeterli alan olduğuna ve tavukların konforuna dikkat etmeniz yeterli.

Yemlik ve Suluklar

Tavuk çiftliğinin olmazsa olmazı tabi ki yemlik ve suluklardır. Bu ürünleri de yine profesyonel ekipmanlar olarak alabileceğiniz gibi kendi emeğinizle de yapabilirsiniz. Suluk ve yemliklerin hayvanların içini kirletemeyeceği şekilde bir miktar yukarıda olması önemli bir nokta.

Kuluçka Makinesi

Çiftliğinizin devamlılığını sağlamak için arkadan gelen genç nesille birlikte sürünüzü planlı bir şekilde yenilemeniz gerekecektir. Bunun için kuluçka makinesi almanıza elbette gerek yok eski yöntemlerle tavukları doğal olarak da çoğaltabilirsiniz. Ancak profesyonel bir işletmem olsun diyorsanız kuluçka makinesi de çiftliğinizde olması gereken ekipmanlardan.

Yumurta Techizatı

Eğer yumurta üretecek ve satacaksanız yumurtanın düzgün şekilde müşteriye ulaşması için bir takım ekipmanlar almanız gerekmektedir. Yumurtaları temizlemek için yıkama üniteleri, boyutlandırma için bu işe uygun tartılar, paketleme ve etiketleme ekipmanları almanız gereken başlıca ürünlerdir.
Ayrıca ürünleri kendiniz pazarlayacaksanız; ürünlerin doğallığını ve tazeliğine dikkat çeken broşürü de hazırlatıp bastırarak kolilerin üzerine koymalısınız.

Sıra geldi en önemli noktaya..

Tavuk Seçimi ve Fiyatları

Yumurta tavukçuluğu için en uygun ırklar

Ligorin Cinsi: İtalya kökenli olan bu ırk dünya yumurta üretiminde en yaygın türlerden biridir. Cüssesinin küçük olması ile birlikte diğer türlerden daha az yem tüketmesi ve buna karşın en fazla yumurta verimine sahip olması ile dikkatleri üzerine çekiyor. Günlük yem tüketimi 100 gr civarındadır. Dünya da bu kadar ünlü olmasına karşın ülkemizde yumurtasının beyaz ağırlıklı olmasından dolayı fazla tercih edilmez. Fiyatları yer yer değişmekle birlikte 30 TL bandındadır.

Ataks Cinsi: Sektörde en çok tercih edilen türlerden birisidir. Ülkemizde Ankara Tavukçuluk E. tarafından geliştirilmiştir. Mera tavukçuluğu ve organik üretimde çokça kullanılır. Günlük 125 gr olan yem tüketiminin biraz fazla olduğu söylenebilir. Doğumundan sonra 16. haftada yumurta vermeye başlayan bu ırk yılda ortalama 250-260 yumurta vermektedir. Fiyatı ise 25-30 TL aralığında değişmektedir.

Lohman Brown Cinsi: Bu tür endüstriyel ve genetik çalışmalar sonucu ortaya çıkarıldığı için uygun koşullarda bakılması çok önemlidir. Uygun koşullar sağlandığında düşük yem tüketimi ve yıllık 300 yumurta ortalaması ile oldukça verimli bir türdür. Yumurta veriminin yanında et tutma kabiliyeti de yüksek olan türün emekliye ayrıldığında etinden faydalanmakta karlı olabilir. Bu türün fiyatları da 30 TL bandındadır.

Et tavukçuluğu için en uygun ırklar

Sasso Cinsi: Et ırkı tavuk denilince akla ilk gelen ırk Sasso cinsidir. Bu cinsin ana vatanı Fransa olarak bilinmekte. Bu denli tercih edilmesinin sebepler; iyi bir beslenme ile birlikte 3.5 kg ağırlığa ulaşabilmesi, salma tavukçuluğa uygun olmasından dolayı takviye yeme fazla ihtiyaç duymaması, etin yanında yıllık 100-120 adette yumurta üretebilmesi ek bir kazanç sağlamaktadır. 80 günlük bir besleme süreci sonunda kesime hazır hale gelmektedir.

Broiler Cinsi: Avrupa menşeli olan bu tavuk cinside et tavuğu denilince öne çıkmaktadır. Tercih sebeplerinin başında diğer cinslere göre çok daha hızlı kesime ulaşmasıdır. Uzmanların tavsiyesi göz önüne alınırsa 55 gün gibi bir sürede kesim gerçekleştirilebilir. Bunun yanında yine bu tavuğun da yumurta üretimi iyi sayılabilir hatta Sasso’dan çok daha iyidir. Yıllık 180 yumurta verimine kadar ulaşmaktadır. Dezavantajı ise ulaştığı maksimum ağırlığın Sasso’ya yaklaşamamasıdır.

Pleymut cinsi :

1950’li yıllarda ülkemize getirilen bu ırk halk arasında çilli tavuk olarak adlandırılmaktadır. Et tavuğu olarak sayılsa da tam bir kombine ırktır. Diğer et ırklarına göre yıllık 250’e varan yumurta üretimi hayli yüksektir. Uysal bir yapıya sahip olmasından dolayı köylerde ve kümeslerde ortama hemen ayak uydurabilir. Kaliteli bir besleme ile 3-4 kg’a kadar canlı ağırlık artışı sağlar. Ayrıca oldukça dayanıklı bir cinstir.

Tavuk Çiftliği Kurmak İle İlgili Videolar

Çiftlik kurmak isteyenlerin, özellikle de süt üretimi yapmak isteyenlerin Sencer Solakoğlu’nun bu sohbetini kesinlikle dinlemesi gerekiyor.

Videodan Konu Başlıkları

1- Bir çiftlik kurmak istiyorum nereden başlamalıyım?

2- Bir çiftlikte gübre yönetimi nasıl olmalıdır?

3- Açık ahır sisteminin avantajları ve dezavantajları nelerdir?

4- Açık ahır sisteminde kışın ıslaklığı nasıl kontrol ediyoruz?

5- Çiftlik kurma aşamasında inek başına maliyet ne kadar?

6- Ahır büyüklüğü ne kadar olmalı, buna nasıl karar verebilirim?

7- Süt çiftliğinde sağım hane sistemi nasıl olmalıdır?

8- Çiftlik içerisinde ki hayvanları nasıl gruplandırmalıyız?

9- İneklerde doğum sonrası, süt verim dönemi ve kuru dönem nasıl yönetilmeli?

gibi soruların tümünün cevabını sırası ile bu videoda bulabilirsiniz.

Sencer Solakoğlu’ndan Dikkat Çeken Sözler